ฝุ่น PM2.5 ที่ลอยในอากาศนั้นสามารถเป็นพาหะของเชื้อไวรัสโคโรน่า และการที่ฝุ่นมากขึ้นทำให้คนติดเชื้อมากขึ้น แท้จริงแล้วเป็นอย่างไร มาหาคำตอบไปด้วยกัน
PM2.5 กับ COVID-19 สัมพันธ์กันอย่างไร?
นักวิจัยจาก the Harvard T.H. Chan School of Public Health ได้วิจัยเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างฝุ่น PM2.5 กับไวรัส COVID-19 (1) ข้อมูลจาก 3,000 เมืองในสหรัฐอเมริกาที่มีฝุ่น PM2.5 หนาแน่น (ซึ่งครอบคลุม 98% ของประชากรทั้งประเทศ) พบความเกี่ยวข้องที่น่าสนใจว่าในพื้นที่ที่มีค่าฝุ่นเฉลี่ยสูงขึ้น 1 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร จะมีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อ COVID-19 ในระดับรุนแรงหรือเสียชีวิตเพิ่มขึ้น 8%
ตัวเลขนี้อาจดูไม่มาก แต่เมื่อพิจารณาจากข้อมูลองค์การอนามัยโลก (WHO) ที่ระบุว่าช่วงการเปลี่ยนแปลงปริมาณมลพิษในอากาศที่ยังปลอดภัยคือ 10 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม. หมายความว่าโดยทั่วไปแล้ว ค่ามลพิษในตอนเช้าอาจเริ่มที่ 1 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม. และเพิ่มไปยัง 10 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม. ในช่วงเวลาเร่งรีบมีรถมากในตอนเย็น นับว่าเป็นการเพิ่มขึ้นในระดับที่ปลอดภัย
นั่นแปลว่าในวันปกติที่ค่ามลพิษเพิ่มขึ้นหรือลดลงในระดับปลอดภัย มีโอกาสที่ความเสี่ยงในการติดเชื้อ COVID-19 ในระดับรุนแรงหรือเสียชีวิตจะเพิ่มขึ้นถึง 70%
สาเหตุของการติดเชื้อไวรัสหรือเสียชีวิตที่แท้จริงคืออะไร?
โดยปกติปอดของมนุษย์จะมีตัวรับเซลล์ทั้งหมด 3 ตัว ประกอบไปด้วย เอนไซม์ ACE2 โปรตีน DC-SIGN และ L-SIGN (2) มีหน้าที่รักษาระบบการทำงานในร่างกายให้เป็นปกติ และเสริมภูมิคุ้มกันต่อโรคต่าง ๆ โดยเฉพาะเอนไซม์ ACE2 ที่เป็นส่วนหนึ่งของระบบภูมิคุ้มกัน คอยตรวจจับไวรัสและส่งสัญญาเตือนรวมถึงช่วยควบคุมความดันโลหิตนั้น ในปอดของผู้ที่ได้รับมลพิษมากรวมถึงผู้ที่สูบบุหรี่จะมีความอ่อนแอหรือเสี่ยงต่อการถูกทำลายมากกว่า ซึ่งเอนไซม์นี้คือเป้าหมายหนึ่งที่ไวรัสโคโรน่าเข้าไปโจมตีและเป็นช่องทางเข้าสู่เซลล์ปอดนั่นเอง
จากสาเหตุข้างต้นสามารถสรุปได้ว่า ฝุ่น PM2.5 ไม่ใช่พาหะโดยตรงของการติดเชื้อไวรัสโคโรน่า แต่ทำให้ปอดของมนุษย์อ่อนแอลง ทำให้เชื้อไวรัสเข้าไปทำลายปอดได้ง่ายขึ้น เราจึงต้องระวังการสูดหายใจรับอากาศที่มีฝุ่นมากเข้าไปอยู่เสมอ เพราะเป็นการเพิ่มความเสี่ยงที่จะติดเชื้อไวรัสจากการที่ปอดอ่อนแอได้สูง
(1) Wu X, et al. (2020). Exposure to air pollution and COVID-19 mortality in the United States: A nationwide cross-sectional study. DOI: 10.1101/2020.04.05.20054502
(2) Cai G, et al. (2020). A hint on the COVID-19 risk: Population disparities in gene expression of three receptors of SARS-CoV. DOI: 10.20944/preprints202002.0408.v1